Varikosel

Varikosel Nedir?

Varikosel, erkeklerde skrotumda yer alan toplardamarların şişerek genişlemesi ve büyümesi durumu olarak bilinmektedir. Bacaklarda oluşan varislere benzetilmektedir. Varikosel %90

oranında sol tarafta görülürken %10 oranında da iki taraflı ve testislerin üst kısmında görülmektedir. Kirli kanın testiste birikmesi ile testisin kan akımını bozarak gerçekleşen ısı artışı sperm ve testosteron üretimini etkiler.

Varikosel çoğunlukla erişkin erkeklerde %10-15 oranında görüldüğü anlaşılmaktadır. Varikosel, düşünüldüğü gibi her olguda kısırlığa yol açmamakta ve varikosele sahip olguların %80’inin fertil(çocuk sahibi) olduğu bilinmektedir. Bireylerde varikosel; uzanırken gözlemlenemeyebilirken, ayaktayken gözle görülebilecek kadar belirgin seviyeye gözlemlenebilir. Hastalar, oluşan varikosel belirtileri gözlemleyip, muayene edilmelidir.

Varikosel, sperm sayısını azaltarak, sperm kalitesini düşürerek ve sperm hareketlerini bozarak kısırlığa neden olabilmektedir. Fakat bütün varikosel tanılarında sperm üretimi olumsuz etkilenmez.

Varikosel hastalarında, varikosel zaman içinde oluşur. Özellikle modern yaşam tarzı olarak adlandırdığımız yaşam koşullarımızda çiftler iş hayatında daha aktif olmak için ilk çocuktan sonra ikinci çocuğa kadar ara verirler. Bu süreçte erkek bireylerde varikosel oluşarak, sperm kalitesi ve sayısı düşer. Varikosel, çiftlerin ikinci çocuk için sıkıntı yaşamalarına sebep olabilmektedir.

Varikosel Neden Olur?

Varikoselin sebebi günümüzde hala tam olarak bilinmemektedir. Skrotumun içindeki sağlıklı damarlar, kanı testislerden skrotuma götürür ve sonra tekrar kalbe gönderirler. Eğer kan akışında bir sorun yaşanırsa yani kan akışını engelleyen durumlarda kan toplanarak genişlemeye başlarsa varikosel tanısı konulur. Bu durum testislere zarar vererek kısırlığa sebep olabilir. 

Varikosel Belirtileri Nelerdir?

• Testiste şişlik
• Testiste kabarıklık
• Testis ve kasık bölgesinde ağrı
• Testis boyut değişikliği
• Testiste gözlemlenen koyu renk damar

Bu belirtiler varikosel tedavi sürecinde oldukça önemlidir.

Varikosel Kısırlığa Neden Olur mu?

İstenmesine rağmen çocuk sahibi olamama durumu “kısırlık” olarak adlandırılır. Varikosel sperm ve testosteron üretimine hasar oluşturarak kısırlığa neden olabilmektedir. Kısırlık sebepleri arasından varikosel ilk sırada yer almaktadır. Varikosel ameliyatı ile tedavi edilerek sorun çözülmektedir.

Varikosel Kimlerde Görülür?

Bu arada varikoselin her ne kadar erişkin yaş olarak kabul edilen 18 yaş ve üzerinde kısırlık sorununa yol açtığı bilinmekle beraber çocukluk döneminde de görülmektedir. Bu hali ile ilerleyici hasarlar vererek kısırlığa neden olabileceği görülmektedir.

Varikoselin Sebep Olacağı Durumlar Nelerdir?

Varikosel zararları iki durumda incelenmektedir:

Testisin büzülmesi ya da küçülmesi: Kirli kanın testiste birikmesi ile testisin kan akımını bozarak oluşan hasar ile testiste küçülme yumuşama meydana gelir.

Kısırlık: Sperm ve testosteron üretimine hasar oluşturduğu için kısırlığa varikosel neden olur.

Varikosel Nasıl Anlaşılır? Varikosel Teşhisi Nasıl Konulur?

Bireyler testis üzerinde oluşan ağrı ve şişlikten anlayabilirler fakat kesin bir tanı konulması için doktor muayenesi gerekmektedir. Cinsel aktivite, spor gibi efor gerektiren durumların ardından yaşanan ağrılar varikoselin habercisidir.

Varikosel tanısının konulması için hasta, oda ısısında ayakta muayene edilir. Bazen muayene yapıldıktan sonra hasta yatırılıp tekrar bakılır. Elle yapılan muayene bulgularına göre varikosel derecelendirilir. Bu derecelendirme şu şekildedir:

• Derece 1 varikosel; Sadece ıkınma ve öksürme sonrası el yardımı ile tespit edilir.
• Derece 2 varikosel; Ikınma ve öksürük olmaksızın normal solunum durumunda iken elle tespit edilir.
• Derece 3 varikosel; Bir muayeneye gerek olmadan uzaktan göz ile gözlemlenen varikoseldir.

Muayene sırasında testis boyutları ayrıntılı olarak değerlendirilmelidir. Testis boyutlarında küçülme olması ya da yumuşama olma durumunda spermatogenez ciddi olarak etkilenmiş olabilmektedir. Varikoseli olan olgularda bir kez semen incelenmesinin yapılması gerekir. İlk semen analizi anormal ise ikincisinin istenmesi gerekir. İki semen analizi arasındaki sürenin yedi günden kısa ve üç haftadan da uzun olmaması gerekir.

Varikosel Tedavisi Nasıl Gerçekleşir?

Varikosel tedavisi ile sperm kalitesi artırılarak kısırlık sorunu çözülebilir. Evli çift kısırlık nedeni ile başvurmuş ise erkekte yapılan laboratuvar incelemelerinde sperm yapımının bozuk olduğu tam olarak net ise varikosel ameliyatı önerilmektedir.

Ayrıca bireylerin sperm kalitesini bozacak yanlış beslenme, sigara ve alkol kullanımına dikkat etmesi gerekir.

Hangi Hastalar İçin Varikosel Ameliyatı Kararı Verilir?

Varikosel ve kısırlık tanısı konulan hastalar için varikosel ameliyat kararı verilir. Ve bu hastalarda oluşacak belirtiler ile tanının desteklenmesi gerekir. Bu belirtiler:

• Testis boyutlarında küçülme ve yumuşama olması
• Damar genişlemesinin olması
• Doppler incelemede kan geri kaçışının belirlenmesi
• Semen analizinde sperm kalitesinin bozuk olması

Varikosel Ameliyatı Nasıl Olur?

Varikosel ameliyatının temel amacı kan damarlarının normale döndürülmesi dir. İşlevini yerine getiremeyen damarlar sıkıştırılma veya kapatılma ile kan akışını normale döndürme işlemidir.

Varikosel Ameliyatının Riskleri Var Mıdır?

Varikosel ameliyatı mikrocerrahi yöntemle yapıldığı için riskleri oldukça azdır.Her ameliyatta olduğu gibi varikosel ameliyatının da bazı riskleri vardır. Günümüzde riskler azalsa bile şu şekilde sıralayabiliriz:

• Enfeksiyon kapılması
• Varikosellerin tekrarlanması
• Toplardamarda oluşabilecek hasar

Varikosel Ameliyat Sonrası Tekrarlar mı?

Varikosel ameliyatı sonrası, varikoselin tekrarlaması oldukça düşüktür.

Varikosel Olan Bir Erkeğin Çocuğu Olur Mu?

Varikosel ameliyatı sonrası gebelik elde oranları geçmişte düşük iken günümüzde bu oran bir hayli yüksektir. Ameliyat sonra hastaların % 60-70 inde sperm parametresinde düzelme olur. Ameliyat sonrası üç ayda bir sperm parametrelerinin kontrol edilmesi gerekir. Spermde en iyi iyileşme 6. ayda alınır.

Varikosel Ameliyatı Sonrası Yaşam

Doppler ultrason ve mikroskop kullanımı ameliyat sonrası kullanılan riskleri azaltmıştır. Varikosel ameliyat sonrası hastalar iki günlük dinlenme sonrası ağır olmayan günlük işleri yapabilirler. 1-2 hafta sonra cinsel hayatına, 2-4 hafta sonra spor faaliyetlerine devam edebilir.

Ameliyat sonrası oluşan ağrı bir süre devam etmektedir. Sperm kalitesinin artması ve gelişmesi 3-6 ay sürmektedir. Ameliyat sonrası çocuk sahibi olunmuyorsa tüp bebek veya aşılama gibi tedavi yöntemlerden faydalanılır.

Varikosel Ağrısı Nasıldır?

Kasık ve testiste kendi belli eden bir ağrıdır. Bu ağrı zamanla bacaklara doğru inmektedir. Fıtık, böbrek taşı ve enfeksiyon gibi nedenlere bağlı oluşan ağrılarla sık sık karıştırılmaktadır.

Varikosel Sertleşmeye Engel Midir?

Varikosel, testisin işlevlerinde bozukluk yaratabilmektedir. Kronikleşmiş ve tedavi edilmemiş varikosel, testiste küçülme ve yumuşama meydan getirir. Varikosel testis partnerine karşı cinsel istek kaybına yol açabilmektedir.

Varikosel Ağrısı Nasıl Geçer?

• Doktorun kullandığı ağrı kesiciyi kullanarak
• Damarların genişlemesini ve kan basıncını azaltacak sıkı iç çamaşırı giymek

 

Varikosele iyi gelen besinler var mıdır?

Varikosel tedavisi beslenme ile gerçekleşmemektedir. Sadece kronik kabızlığı olan kişilerin daha fazla acı çekmemesi için zeytinyağlı beslenme önerilir.