Açıklanamayan Kısırlık (İnfertilite) Nedir?
Kısırlık (infertilite), yaklaşık bir yıl ve üzeri düzenli, korunmasız birlikteliğe rağmen gebelik olmaması durumudur. Yapılan araştırmalar kadınlarda 35 yaşından sonra kendiliğinden gebe kalma durumunun azaldığını göstermektedir. Bu sebepten dolayı kadınlarda 35 yaşın altında bir yıl ve üzeri 35 yaş ve üzeri kadınlarda ise 6 ay ve üzeri korunmasız ilişki sonunda gebelik olmaması durumuna kısırlık (infertilite) diyebiliriz. Bu şartlar oluştuğu zaman çiftlerde tetkikler yapılmaya başlanır. Yapılan tetkikler sonrası çiftlerde hiçbir problem olmamasına rağmen gebeliğin oluşmaması durumuna açıklanamayan kısırlık denir.
Anne adayının yumurtalıklarının düzenli çalışması, sağlıklı rahim yapısı, tüplerin açık olması, baba adayının ise sperm sayısının normal seviyede olması ve 1 yıl düzenli birliktelik olmasına rağmen gebeliğin oluşmaması durumunu açıklanamayan infertilite olarak tanımlayabiliriz.
Araştırmalar korunmasız bir yıl ilişkiye giren çiftlerin %15 inin gebe kalmadığını gösteriyor. Yapılan muayene ve tetkikler, hiçbir problemi olmayan ve ‘açıklanamayan kısırlık’ tanısı konulan çiftlerin yaklaşık olarak bebek isteyen çiftler arasında %10-20 sini oluşturuyor. Günümüz teknolojisi ile açıklanamayan bu durumun ufak ama bir çok farklı nedeni olabilir. Bazen çiftler hiçbir tedavi yardımı almadan zaman içerisinde kendiliğinden gebelik elde edebilirler.
Açıklanamayan Kısırlıkta Tedavi Seçenekleri Nelerdir ?
Açıklanamayan kısırlık tedavisinde, özellikle 35 yaş altındaki hastalarda tedavi için acele edilmemesi önerilir. Bu grup vakaların %60-65 i düzenli ve uygun koşullarda cinsel ilişki ile 3 yıl içerisinde gebe kalır. Bu çiftlere gebelikle sonuçlanabilecek ilişki sıklığı anlatılır. Düzenli adet gören kadınlarda yumurtlama günü belirlenir ve gün aşırı cinsel ilişkiye girmeleri tavsiye edilir.
Açıklanamayan kısırlıkta, stres yönetimi çok önemlidir. Hiçbir sebep olmamasına rağmen gebe kalamayan çiftlerde huzursuzluk ve endişe faktörleri öne çıkmaktadır. Bu dönemde eşlerin birbirine desteği ve aslında endişeye gerek olmadığı bilinmelidir. Zaman içerisinde gebelikle sonuçlanabilecek yani siklus düzeni gözden geçirilerek cinsel birliktelik gebe kalma şansını artıracaktır. Çiftler bu dönemde psikolojik destek alabilirler. Bazen bu durum eşler arasında cinsel işlev bozukluğuna neden olabilir. Çiftler cinsel birlikteliği bir görev olarak görmemeli, çiftin mutluluğu, tatmini ve cinsel yönden sağlıklı bir yaşam olarak benimsemelidir.
Açıklanamayan kısırlık tedavisinde, durum değerlendirmesi yapılarak tedavi yöntemi belirlenir. Anne adayının yaşı ve evlilik süresi göz önünde bulundurularak tedavi seçeneği belirlenir. İlaç kullanarak yumurtlama takibi, aşılama tedavisi (en fazla 3 tedavi) ve tüp bebek tedavisi Açıklanamayan kısırlık tedavisinde uygulanabilecek tedavilerdir. Kimi zaman tedavi sırasında sorun ortaya çıkabilir. Örneğin tüp bebek tedavisinde bir dölleme problemi varsa yumurtayı topladıktan sonra döllenmediği zaman sebep ortaya çıkmış olur. Yine embriyo gelişiminin kötü ve yavaş olduğunu gördüğümüz zaman neden ortaya çıkar.
Tedavide öncelikle mümkün olduğu kadar normal ilişkiyle gebe kalma yöntemi denenmelidir. Belirli zaman içerisinde gebelik elde edilemez ise durum değerlendirilmesi yapılır ve aşılama ve tüp bebek tedavi yöntemine geçilir.